Kraje należące do OPEC
- OPEC to z polskiego Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową.
- Zrzesza 13 państw produkujący ropę naftową, głównie na Bliskim Wschodzie oraz w Afryce plus Wenezuelę.
- Głównym celem OPEC jest uspójnienie polityki wydobycia oraz wpływ na światowy poziom cen ropy.
- Kraje OPEC posiadają niemal 70% światowych złóż ropy naftowej i odpowiadają za 40% eksportu tego surowca.
Czym jest OPEC?
Skoro tematem przewodnim są państwa należące do OPEC to w pierwszej kolejności musimy dowiedzieć się czym jest ta organizacja. Jak sama nazwa wskazuje skupią ona państwa, które posiadają złoża ropy naftowej, eksploatują je i eksportują.
Organizacja powstała w 1960 roku w Bagdadzie, a jej siedziba znajduje się, co ciekawe w Wiedniu. Czyli na terytorium państwa, które nie należy i nigdy nie należało do OPEC.
Kraje należące do OPEC to przede wszystkim państwa Bliskiego Wschodu oraz Afryki. A jednym z ważniejszych członkowskie jest też Wenezuela – jedyny amerykański kraj w OPEC.
Kraje OPEC i ich charakterystyka
Kraje OPEC łączy surowiec o strategicznym znaczeniu dla niemal wszystkich gospodarek świata, czyli ropa naftowa. Państwa należące do tej organizacji kontrolują bagatela 70% znanych złóż ropy naftowej na świecie. Co więcej odpowiadają za 40% światowego eksportu tego surowca.
Oczywiście państwa należące do OPEC to nie jedyne kraje, które posiadają duże złoża ropy naftowej. Jednak ich złoża są na tyle duże, że organizacja może realnie wpływać na ceny surowca na świecie poprzez zmniejszanie lub zwiększanie wydobycia. W związku z tym jest liczącym się graczem.
Aktualnie do OPEC należy 13 państw a są to:
- Arabia Saudyjska
- Irak
- Iran
- Kuwejt
- Wenezuela
- Algieria
- Angola
- Gabon
- Gwinea Równikowa
- Kongo
- Libia
- Nigeria
- Zjednoczone Emiraty Arabskie
Pierwsze 5 z nich to państwa założycielskie, które założyły OPEC w 1960 roku.
Największe wydobycie, na poziomie 11,5 mln baryłek ropy dziennie notuje Arabia Saudyjska. Jest to znaczna część całkowitego wydobycia OPEC, które w 2020 wynosiło średnio 38,5 mln baryłek dziennie.
Z kolei największe złoża ropy naftowej, które przy obecnym wydobyciu wystarcza jeszcze na ponad 300 lat posiada Wenezuela. Najszybciej wyczerpią się złoża Angoli – za mniej niż 20 lat.
Cele OPEC
Z racji tego, że kraje OPEC kontrolują pokaźne złoża strategicznego surowca ich wspólny głos ma duża siłę przebicia i realny wpływ na poziom cen ropy, ale też innych powiązanych produktów na całym świecie.
Choć największą rolę organizacja ta odegrała podczas kryzysu naftowego w latach 1973-1974, kiedy to nałożone przez nią embargo spowodowało gigantyczny wzrost cen. Była to odpowiedź na wybuch wojny izraelsko-arabskiej, państwa OPEC zdecydowały się wstrzymać dostawy ropy m.in. do USA i Europy Zachodniej.
W efekcie cena ropy wzrosła z poziomu 2$ za baryłkę w 1970 roku do 35$ w 1973. Co i tak przy obecnym poziomie cen wydaje się bardzo mało, jednak ówcześnie spowodowało ogromny paraliż. W kolejnych latach znaczenie OPEC zaczęło maleć, co wiązało się z odkryciem złóż na Morzu Północnym i na Alasce.
Na tym przykładzie wyraźnie widać 2 najważniejsze cele OPEC:
- kontrolowanie poziomu wydobycia ropy naftowej w krajach członkowskich, co ma realny wpływ na poziom cen
- spójna polityka w zakresie wydobycia i ochrona interesów krajów OPEC
Kraje wycofane z OPEC
Kraje, które należą do OPEC w tym momencie, nie wyczerpują pełnej listy wszystkich członków w historii, ponieważ część z nich wystąpiła z tej organizacji. Są trzy takie państwa, które kiedyś należały do OPEC, a obecnie znajdują się poza organizacją, są to: Ekwador, Indonezja oraz Katar.
Pierwszy na liście, Ekwador należał do OPEC od 1973 do 1992 roku i następnie od 2007 do 2020. Powodem rezygnacji z członkostwa była m.in. konieczność opłacania rocznej składki w wysokości 2 mln dolarów, co nie podobało się władzom Ekwadoru. Dodatkowo Ekwadorczycy nie godzili się z limitami, narzucanymi przez OPEC.
Indonezja wstąpiła do OPEC w 1962 i pozostawała w organizacji do 2008 rok. Ponownie wstąpiła w styczniu 2016, ale po upływie zaledwie 10 miesięcy zawiesiła swoje członkostwo. Powodem był fakt, że Indonezja z eksportera stała się importerem ropy i nie była w stanie wywiązać się z narzuconych przez OPEC poziomów eksportu. Podobnie jak w przypadku Ekwadoru jednym z powodów był też brak zgody na zmniejszenie produkcji o 5% w 2016 roku.
Trudno wyobrazić sobie państwa należące do OPEC bez Kataru, który posiada stosunkowo duże złoża ropy, ale wystąpił z organizacji w 2019 roku, po 60 latach obecności. Powodem było zdegradowanie wydobycia ropy o koncentracja na produkcji skroplonego gazu ziemnego (LNG), którego Katar jest największym eksporterem na świecie.
Państwa należące do OPEC+
Kraje członkowskie OPEC to nie wszyscy producenci i eksporterzy ropy naftowej na świecie. Inne kraje związane z tym surowcem współpracują na luźnych zasadach, tworząc nieformalną grupę nazywaną OPEC Plus. OPEC+ uwzględnia wszystkich członków podstawowej organizacji oraz 10 państw, które z własnej woli uczestniczą w inicjatywach podejmowanych przez OPEC, w tym redukcji bądź zwiększeniu wydobycia.
Do OPEC+ zaliczają się:
- Azerbejdżan
- Bahrajn
- Brunei
- Kazachstan
- Malezja
- Meksyk
- Oman
- Rosja
- Sudan
- Sudan Południowy
Co więcej w zgromadzeniach OPEC uczestniczą przedstawiciele innych państw m.in. Norwegii, Egiptu czy Meksyku. Uczestniczą jako obserwatorzy, co jest nieformalnym sposobem na koordynowanie polityki w zakresie wydobycie i importu ropy naftowej.