Największa depresja na świecie
Depresja w rozumieniu geograficznym to obszar znajdujący się poniżej poziomu morza. Z kolei kryptodepresja to zagłębienie terenu wypełnione wodą (np. jezioro) lub lodem, którego dno znajduje się poniżej poziomu morza. Nie jest to częsta sytuacja, jednak w niektórych miejscach na świecie, a nawet w Polsce można się z nią spotkać.
W tym wpisie dowiemy się jaka jest największa depresja na świecie, gdzie występują inne obszary położone poniżej poziomu morza a co więcej poznamy także najniżej położony punkt w Polsce.
Sprawdzimy ile wynosi największa depresja, jak kształtuje się światowe TOP 10 i jak na jego tle wypada polska depresja. Na sam koniec poznamy także pojęcie kryptodepresji oraz najgłębsze kryptodepresje na świecie.
Najniżej położone miejsce na świecie – wybrzeże Morza Martwego
Największa depresja na świecie to wybrzeże Morza Martwego, które znajduje się aż 433,5 m p.p.m. Co ciekawe obszar ten ciągle się obniża, w tempie około 1,5 m rocznie. A więc, jeśli znajdziecie informację, że najgłębsza depresja świata jest jeszcze większa to prawdopodobnie zaktualizowano pomiary. Obecne pochodzą z 2019 roku.
Morze Martwe położone jest w Rowie Jordanu, który powstał w wyniku ruchu płyt tektonicznych. A właśnie jeziora tektoniczne należą do najgłębszych na świecie. Znajduje się na pograniczu Jordanii, Izraela oraz Palestyny.
Ze względu na to, że Morze Martwe położone jest tak nisko to woda w ogóle z niego nie odpływa. Jednak każdego dnia odparowuje z niego mnóstwo wody (w upalne dni nawet 7 mln ton). Tak intensywne parowanie i ograniczony dopływ wody powoduje, że lustro wody obniża się a największa depresja na świecie staje się coraz większą.
Wysokość depresji zależy bowiem od poziomu wody w Morzu Martwym. Obniżenie się lustra wody powoduje pogłębianie depresji.
Dno Morza Martwego to tzw. kryptodepresja jednak na skalę światową nie jest ona rekordowa. Największa kryptodepresja to dno jeziora Bajkał leżące 1164 m pod poziomem morza.
Parowanie wpływa też na zasolenie, które w Morzu Martwym jest duże, ale nie największe na świecie. Woda paruje a rozpuszczone w niej sole pozostają wpływając na ogólny poziom zasolenie, który wraz ze zmniejszaniem się ilości wody w Morzu Martwym będzie się zwiększał.
Wiemy już jaka jest największa depresja świata, poza na kolejną porcję ciekawostek w tym zakresie.
Najniżej położona stolica świata – Baku
Depresje znajdują się w różnych miejscach na świecie, a w Azerbejdżanie złożyło się akurat tak, że stolica tego kraju została zbudowana na obszarze położonym poniżej poziomu morza. I choć nie jest to najgłębsza depresja na świecie to warto przyjrzeć się temu miejscu nieco lepiej.
Baku leży około 28 metrów poniżej poziomu morza co czyni je najniżej położoną stolicą na świecie. Miasto liczy ponad 2 mln mieszkańców, jest bardzo nowoczesne co wiąże się ze złożami ropy naftowej, które generują potężne zyski.
Co ciekawe to właśnie na tutejszej ropie dorobił się Alfred Nobel, ten sam, który wynalazł dynamit i ufundował nagrody Nobla.
Baku to także zabytki, wliczając w to stare miasto z IX wieku, meczety, świątynie i cerkwie.
Inne najgłębsze depresje na świecie
Największa depresja na Ziemi znajduje się na Bliskim Wschodzie, jednak mniejsze z nich możemy spotkać w wielu innych częściach świata.
Druga najgłębsza depresja świata to Jezioro Tyberiadzkie położone na granicy Izraela i Syrii. Tafla wody tego jeziora znajduje się na wysokości 209 m pod poziomem morza.
Z kolei trzecią największą depresją świata jest Kotlina Turfańska w Chinach. Jej najniżej położony punkt leży 154 m p.p.m.
A co to jest kryptodepresja?
Kryptodepresja to specyficzna odmiana depresji geograficznej. Chodzi o to, że dno terenu zalanego wodą lub pokrytego lodem znajduje się poniżej poziomu morza. Kryptodepresjami są często najgłębsze jeziora świata oraz obszary pokryte grubą warstwą lodu. W pierwszym przypadku takimi kryptodepresjami są:
- Jezioro Bajkał, którego dno znajduje się 1164 m pod poziomem morza.
- Morze Kaspijskie (1053 m p.p.m.)
- Morze Martwe (735 m p.p.m.) – tutaj chodzi o dno tego morza, jak już wiemy jego powierzchnia jest najgłębszą depresją na świecie.
- Tanganika (698 m p.p.m.)
W Polsce największą kryptodepresją jest Jezioro Miedwie, którego dno leży prawie 30 m p.p.m.
Drugi rodzaj kryptodepresji to obszary przykryte lodem, przeważnie lądolodem. Do najbardziej znanych należą:
- kryptodepresja pod Lodowcem Byrda (2870 m p.p.m.), jest to najgłębsza znana kryptodepresja na świecie.
- rów Bentleya (2496 m p.p.m.)
Obie te kryptodepresje znajdują się na Antarktydzie.
Największa depresja w Polsce – Żuławy Wiślane
Gdzie znajduje się największa depresja w Polsce? W naszym kraju również występują obszary położone poniżej poziomu morza, a jednym z nich są Żuławy Wiślane, położone na terenie województwa pomorskiego. A dokładniej mówiąc depresją jest tylko część Żuław, bowiem ich całkowita powierzchnia wynosi ok. 1700 km², z czego 450 km² stanowią tereny depresyjne.
Największa depresja w Polsce liczy 1,8 m p.p.m. i znajduje się w obrębie wsi Raczki Elbląskie. Gdybyście chcieli na własne oczy zobaczyć najniżej położone miejsce w Polsce to położone jest w pobliżu drogi krajowej numer 22 pomiędzy Elblągiem i Malborkiem.
Ponadto obszary depresyjne znajdują się w okolicach Nowego Dworu Gdańskiego, a także w pobliżu miejscowości Marzęcino i Kępiny Małe.
Co prawda w Wikrowie, w gminie Gronowo Elbląskie znajduje się miejsce położone jeszcze niżej: 2,6 m p.p.m. Jednak jest ono dziełem człowieka i dlatego nie może zostać uznane za największą depresję w Polsce.