Kraje w których jest euro
- Kraje strefy euro to takie, które należą do UE a ich walutą jest euro.
- Do tej pory 20 z 27 krajów Unii Europejskiej przyjęło wspólną walutę.
- Najnowszym członkiem strefy euro jest Chorwacja, która przejęła euro 1 stycznia 2023 roku. Wcześniej walutą Chorwacji była kuna.
- Wszystkie pozostałe kraje UE ubiegają się o wprowadzenie euro, jednak nie ma określonego terminu w którym muszą to zrobić.
- Dania to jedyny kraj UE, który nie ubiega się o przyjęcie tej waluty. Wcześniej w analogicznej sytuacji była Wielka Brytania.
- Niektóre kraje spoza UE przyjęły euro, ale w ich przypadku nie można powiedzieć, że są członkami strefy euro (bo nie należą do UE).
Czym jest strefa euro?
Kraje strefy euro to państw będące członkami Unii Europejskiej w których obowiązującą walutą jest euro. Nie jest to równoznaczne z tym, że każdy kraj w którym obowiązuje ta waluta należy do strefy euro. Aby tak było państwo musi spełniać jednocześnie oba poniższe warunki:
- należy do UE
- obowiązującą walutą jest euro
Kraje z euro to nieco szersze pojęcie, obejmujące wszystkie państwa w których obowiązującą walutą jest euro. W tym przypadku drugi warunek, czyli przynależność do UE nie musi być spełniony. Są bowiem kraje, które nie należą do Unii Europejskiej, ale zastąpiły swoją krajową walutę euro. Jakie dokładnie są to kraje w dalszej części wpisu.
Kraje członkowskie strefy euro
Euro jako waluta wspólnoty została przyjęta w 1999 roku (w rozliczeniach bezgotówkowych) a wprowadzono ją do obiegu gotówkowego 2002 roku. W tym czasie strefa euro liczyła 12 członków, tzw. państw założycielskich strefy euro. A były to:
- Austria
- Belgia
- Finlandia
- Francja
- Grecja
- Hiszpania
- Holandia
- Irlandia
- Luksemburg
- Niemcy
- Portugalia
- Włochy
W kolejnych latach strefa euro powiększyła się o kolejne 8 państw:
- Słowenia
- Cypr
- Malta
- Słowacja
- Estonia
- Łotwa
- Litwa
- Chorwacja
I na ten moment euro obowiązuje w 20 z 27 państw UE, a w niedalekiej przyszłości dołączą do niej kolejne kraje. Najwcześniej stanie się to najprawdopodobniej w Bułgarii, bo planowany termin wstąpienia do strefy euro to 1 stycznia 2025 roku.
Kraje członkowskie strefy euro przed przyjęciem wspólnotowej waluty musiały spełnić szereg wymagań i zasad. Określa się je mianem kryteriów konwergencji, które brzmią następująco:
- stabilność cen – inflacja w kraju kandydującym może różnić się maksymalnie o 1,5 punktu procentowego od średniej inflacji w 3 krajach strefy euro o najwyższej stabilności cenowej,
- brak nadmiernego deficytu – nie może on być większy niż 3% PKB,
- stabilny kurs waluty – waluta narodowa państwa kandydującego do strefy euro w ciągu 2 lat może zmienić swoją wartość maksymalnie o 15% względem euro.
- stopy procentowe – nie mogą być wyższe niż 2 p.p. względem stóp w 3 krajach z punkty pierwszego.
Spełnienie wszystkich tych kryteriów pozwala na wprowadzenie waluty wspólnotowej a przyjęcie euro oznacza pełne uczestnictwo w Unii Gospodarczej i Walutowej.
To jakie będą kraje należące do strefy euro w przyszłości zależy przede wszystkim od polityki poszczególnych państw oraz ich skłonności do przyjęcia wspólnej waluty.
W jakich krajach będzie euro?
Lista zawierająca państwa w strefie euro mogłaby być zdecydowanie dłuższa niż obecnie, ponieważ wszystkie kraje przystępujące do UE zobowiązane są do wprowadzenia wspólnej waluty. Jednak przepisy nie określają ile czasu mają nowi członkowie na taką zmianę.
Podejście do tematu wprowadzenia euro jest różne w różnych krajach. Dla przykładu Słowenia, która przystąpiła do UE w tym samym roku co Polska (2004) już w 2007 wymieniła swoją walutę na euro. 2 lata później na podobny krok zdecydowała się Słowacja, a do 2015 wszystkie 3 kraje bałtyckie.
W 2023 roku do strefy euro dołączyła Chorwacja. Bułgaria aktywnie stara się o wprowadzenie euro, co ma nastąpić najwcześniej w 2025, z kolei Rumunia planuje taki krok na 2029 rok.
W Polsce, Węgrzech i Szwecji na razie nie ma takich planów, jednak docelowo wszystkie kraje UE będą mogły uznać się za państwa należące do strefy euro. Wyjątkiem na ten moment jest Dania, która wywalczyła prawo do pozostawienia waluty narodowej – korony duńskiej.
Kraje UE bez euro
Jak już wspomnieliśmy w Unii Europejskiej znajdują się kraje bez strefy euro, czyli takie, które do tej pory nie zdecydowały się na przyjęcie tej waluty. Kraje bez euro należące do UE to:
- Bułgaria
- Rumunia
- Polska
- Węgry
- Szwecja
- Czechy
Pomocą we wprowadzeniu euro jest dla tych państw mechanizm kursów walutowych tzw. system ERM II, który dąży do stabilizowania kursów walut państw kandydujących. Bułgaria już przystąpiła do tego systemu, a całkowite przyjęcie tej waluty ma nastąpić w 2025 roku.
Podobną drogą podąża Rumunia, która chce to osiągnąć do 2029.
Pozostałe kraje, czyli Polska, Czechy, Węgry oraz Szwecja na ten moment nie podjęły istotnych kroków w celu przyjęcia wspólnej waluty.
Państwa spoza UE z euro
Pamiętajmy, że kraje strefy euro to nie jedyne państwa w których obowiązuje europejska waluta. Jest to możliwe na podstawie podpisanych umów i układów monetarnych, które przyjęły 4 państwa:
- Watykan
- Andora
- San Marino
- Monako
Dodatkowo Czarnogóra i Kosowo zdecydowały się na tzw. jednostronną euroizację, czyli wycofanie swoich walut i zastąpienie ich walutą europejską. Przedstawiciele tych państw nie uczestniczą w organach funkcjonujących w ramach Europejskiego Systemu Banków Centralnych.
Kraje te nie przeszły procesu konwergencji, w praktyce oznacza to, że oba te państwa zrezygnowały z możliwości wywierania wpływu na kurs swojej waluty poprzez prowadzenie polityki monetarnej.
Wiesz już w jakich krajach jest euro oraz czym różni się strefa euro od państw, których ta waluta obowiązuje.