Województwa i ich stolice
Chcesz poznać województwa i stolice na jakie Polska została podzielona od 1 stycznia 1999 roku? Chcesz albo musisz przyswoić stolice województw, ponieważ czeka cię kartkówka, sprawdzian czy przygotowujesz się do egzaminu?
W takim przypadku jesteś we właściwym miejscu. Znajdziesz u nas wszystkie województwa i ich stolice, zobaczysz mapę województw a także poznasz ich krótką charakterystykę.
Stolice województw to niewielka liczba miast, więc nie powinieneś mieć problemu z ich zapamiętaniem. Na początku od razu przypomnijmy fakt, mogący wprowadzać w błąd – choć województw jest 16 to stolic województw mamy 18, o 2 więcej.
Już teraz poznaj województwa i ich stolice, dowiedz się, które z nich mają więcej niż jedną oraz dlaczego tak jest.
16 województw i ich stolice – lista województw
Województwo dolnośląskie – stolica Wrocław
Województwo dolnośląskie położone jest na południowym zachodzie kraju, jego powierzchnia to 19 946,74 km². Tereny te zamieszkuje około 2,9 mln osób. Stolicą województwa jest Wrocław, gdzie mieszka około 641 tysięcy ludzi.
Jest to jeden z bardziej zasobnych w surowce mineralne regionów Polski są to np. węgiel kamienny, brunatny, gaz ziemny, miedź, nikiel, cyna, arsen a nawet złoto, które w Polsce wydobywano tylko na Dolnym Śląsku. Obecnie wydobywanymi surowcami są głównie węgiel brunatny (tylko w jednej kopalni – Turów) i miedź.
Co ciekawe w województwie dolnośląskim a dokładnie w Zgorzelcu znajduje się największa stacja paliw w Polsce, znajdująca się tu wieś Luboszów to najmniejsza wieś w Polsce bo zameldowane są w niej tylko 2 osoby, ponadto znajduje się tam tylko jeden budynek mieszkalny i kilka innych budynków gospodarczych.
Województwo kujawsko-pomorskie – stolica Bydgoszcz i Toruń
Jedno z dwóch województw w Polsce posiadających dwie stolice, którymi są Bydgoszcz i Toruń. Ogólna liczba mieszkańców to około 2 mln. W Bydgoszczy znajduje się siedziba wojewody i większość urzędów administracji państwowej, a w Toruniu swoją siedzibę ma sejmik województwa oraz organy administracji samorządowej.
Patronem tego województwa jest Św. Jan Paweł II, a święto tego regionu obchodzone jest 7 czerwca. Wśród zabytków w województwie kujawsko-pomorskim znajdziemy np.: osada w Biskupinie, Stare Miasto w Toruniu i w Chełmnie, największą drewnianą tężnie w Europie czy liczne zamki krzyżackie.
Dominujące część w przemyśle tego województwa zajmuje przemysł spożywczy, chemiczny i drzewno-papierniczy.
Województwo lubelskie – stolica Lublin
Najbardziej wysunięte na wschód województwo w Polsce, jego stolicą jest Lublin, który zamieszkuje ponad 342 tysiące osób. Całkowita liczba mieszkańców województwa lubelskiego to około 2,1 miliona.
W tym województwie znajduje się najdalej wysunięty na wschód punkt Polski a konkretniej leży w pobliżu miejscowości Zosin nad rzeką Bug. Wśród zabytków znajdziemy tu między innymi. zamki i ich ruiny w miejscowościach takich jak Lublin, Kazimierz Dolny, Jakubowice Murowane, Zawieprzyce czy Czemierniki, cerkiew w Hrubieszowie, Pałac Sanguszków w Lubartowie czy Pałac Czartoryskich w Puławach.
Województwo lubuskie – stolica Zielona Góra i Gorzów Wielkopolski
Drugie województwo z dwiema stolicami, którymi są Zielona Góra i Gorzów Wielkopolski. Jego populacja wynosi ok 1 mln mieszkańców co czyni go po województwie opolskim drugim najmniejszym województwem w Polsce pod względem liczby ludności.
Jeśli chodzi o podział między stolicami to w Gorzowie Wielkopolskim znajduje się siedziba wojewody, a w Zielonej Górze swe miejsce mają władze samorządu województwa.
Województwo lubuskie posiada największą lesistość w naszym kraju, jego powierzchnia pokrywa 49% lasów.
Województwo łódzkie – stolica Łódź
Województwo położone w centrum Polski, jego powierzchnia to około 18 218 km². Liczba mieszkańców województwa to mniej więcej 2,4 mln osób. Stolica województwa to Łódź, od którego wzięła się jego nazwa.
Wśród zabytków możemy znaleźć tu np.: Zamek Królewski w Łęczycy, Pałac Izraela Poznańskiego, Pałac Poznańskich, czy Bank Narodowy w Łodzi.
Województwo łódzkie ma najmniejszą lesistość w Polsce, około 21% powierzchni jest pokryte lasami. Znajduje się tu największa w Europie kopalnia węgla brunatnego, Kopalnia Węgla „Bełchatów”.
Województwo małopolskie – stolica Kraków
Stolica tego województwa to Kraków, zamieszkiwany przez około 780 tysięcy mieszkańców. Województwo małopolskie zamieszkuje ponad 3,4 mln osób, a jego powierzchnia to około 15 182 km².
W Małopolsce znajdują się liczne zabytki takie jak: Kopalnia Soli „Wieliczka”, Zamek Królewski na Wawelu, Zamek Dunajec w Niedzicy, Miejsce Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau czy Rynek Główny w Krakowie wraz z Sukiennicami i Bazyliką Mariacką.
Województwo małopolskie jako jedyne ma prawo do posiadania w swoim herbie polskiego godła. Drugie województwo pod względem zagęszczenia ludności, wynosi ono 223 osób/km², a średnia w Polsce to 123 osób/km².
Województwo mazowieckie – stolica Warszawa
Największe województwo pod względem ludności i powierzchni, zamieszkuje je około 5,4 mln mieszkańców, a jego powierzchnia to ok. 35 558,47 km². Stolicą tego województwa jest Warszawa czyli obecna stolica Polski.
PKB województwa mazowieckiego wynosi ponad 20% PKB Polski. Mieszka tu około 14% ludności Polski.
Najciekawszymi atrakcjami tego województwa są między innymi: Zamek Królewski w Warszawie, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Pałac na Wyspie, Muzeum Powstania Warszawskiego, Pałac Kultury i Nauki, Rynek Starego Miasta Warszawa, Kampinoski Park Narodowy czy POLIN Muzeum Historii Żydów Polskich.
Województwo opolskie – stolica Opole
Najmniejsze województwo pod względem liczby ludności jak i powierzchni, gdyż zamieszkuje je około 980 tys. mieszkańców na powierzchni 9412 km². Stolicą województwa opolskiego jest Opole, w którym mieszka ponad 127 tys. osób, co czyni je także najmniejszym miastem wojewódzkim w Polsce.
Opolskie to województwo w większości nizinne, jedynie na południu rozciąga się nieduży pas wyżyn i gór, czyli Płaskowyż Głubczycki oraz Góry Opawskie. Dodatkowo na wschodzie granica województwa opolskiego przebiega przez Wyżynę Śląską.
Większe miasta, poza Opolem to Kluczbork, Kędzierzyn-Koźle, Strzelce Opolskie, Namysłów, Brzeg czy Nysa.
Województwo podkarpackie- stolica Rzeszów
Najdalej wysunięte na południe województwo w Polsce. Znane m.in. z malowniczych Bieszczad, zbiornika wodnego w Solinie, a także zabytkowe zamki, ruiny i pałace. W podkarpackim znajduje się 2 parki narodowe, 10 parków krajobrazowych oraz 94 rezerwaty przyrody.
Pod względem liczby ludności województwo podkarpackie zajmuje 9 miejsce (2,13 mln mieszkańców), a ze względu na powierzchnię 11 (17 845,76 km²).
Stolica województwa podkarpackiego, czyli Rzeszów liczy prawie 200 tys. mieszkańców co czyni je jednym z mniejszych miast wojewódzkich w naszym kraju.
Województwo podlaskie – stolica Białystok
Znajduje się w północno-wschodniej Polsce, granicząc z Litwą oraz Białorusią. Województwo podlaskie zajmuje 20 187,02 km² i liczy około 1,2 mln mieszkańców. Przed reformą z 1999 r. obszar ten był podzielony między 3 województwa: białostockie, łomżyńskie oraz suwalskie.
Obecnie podlaskie to miejsce występowania cennej przyrody o znaczeniu europejskim a nawet światowym. Rozległe lasy i puszcze takie jak Augustowska, Knyszyńska czy najbardziej chyba znana Białowieska.
Obszary te zachowały swój pierwotny charakter, niezmienny od setek lat.
Suwałki uznawane są za „polski biegun zimna” co wynika z występującego tu klimatu o charakterze kontynentalnym. Poza obszarami górskimi to właśnie tutaj występują najmroźniejsze zimy.
Województwo podlaskie jest najbardziej zróżnicowanym województwem jeśli chodzi o występowanie różnych narodowości i wyznań. Występuje tu największa w Polsce grupa osób prawosławnych – ok. 300 tys. A także Białorusini, Litwini, Tatarzy, Rosjanie, Ukraińcy, Romowie, Żydzi.
Województwo pomorskie – stolica Gdańsk
Obok zachodniopomorskiego i warmińsko-mazurskiego 1 z 3 województw posiadających dostęp do Morza Bałtyckiego. To także województwo najbardziej wysunięte na północ, gdzie punktem maksymalnym jest wieś Jastrzębia Góra.
Obejmuje obszar o powierzchni 18 310,34 km² i liczy 2,3 mln mieszkańców. Z kolei stolica województwa pomorskiego – Gdańsk zamieszkuje 470 tys. osób, a całe Trójmiasto 750 tys.
Województwo Pomorskie, a w szczególności Gdańsk odegrała bardzo ważną rolę w historii Polski. Tutejsza port służył wymianie handlowej, tedy do Polski trafiało wiele zachodnich tradycji, technologii, nowinek. Pierwsze na terenach naszego kraju drzewka bożonarodzeniowe sprzedawano właśnie na targu w Gdańsku.
Poza Trójmiastem województwo pomorskie to takie miasta jak Słupsk, Tczew, Malbork (gdzie podziwiać można największy zamek świata), Wejherowo czy znane miejscowości turystyczne takie jak Hel, Jastarnia czy Chałupy.
Województwo śląskie – stolica Katowice
Najbardziej zurbanizowane i uprzemysłowione województwo w Polsce, wyróżniające się największą gęstością zaludnienia. Obszar 12 333 km² zamieszkuje ponad 4,5 mln osób.
Jest to obszar o bardzo burzliwej przeszłości, co wynika częściowo z bogatych zasobów surowców naturalnych jakie występują na tych terenach. Największe okręgi przemysłowe to GOP i ROW, główne gałęzie przemysłu to górnictwo, hutnictwo, energetyka, przemysł chemiczny czy samochodowy.
Jednak województwo śląskie to nie tylko miasta i przemysł, to także piękna przyroda i zabytki. Jednym z ważniejszych regionów turystycznych jest Beskid Śląski. Bielsko-Biała, Wisła, Szczyrk czy Korbielów to znane miejscowości turystyczne.
Województwo świętokrzyskie – stolica Kielce
Drugie najmniejsze województwo w Polsce, które zajmuje obszar 11 710 km² a zamieszkuje je 1,2 mln osób. Większość województwa to obszary wyżynne i górskie co wpływa na tutejszy klimat, który jest ostrzejszy.
Najwyższym szczytem Gór Świętokrzyskich jest Łysica, która osiąga wysokość 614 m n.p.m. Bardzo wyjątkowe są Góry Pieprzowe nieopodal Sandomierza. Występujące tu skamieniałości, w tym trylobity są skrajnie rzadkie.
Większe miasta to Kielce – stolica województwa świętokrzyskiego, Ostrowiec Świętokrzyski, Sandomierz, Busko-Zdrój, Skarżysko-Kamienna czy Włoszczowa.
Województwo warmińsko-mazurskie – stolica Olsztyn
To jedno z trzech województw, które ma dostęp do Morza Bałtyckiego. Położone w północno-wschodniej części Polski zajmuje powierzchnię 24 173,47 km² co daje mu 4 miejsce pod tym względem.
Liczba ludności to 1,4 mln osób, czyli warmińsko-mazurskie jest 4 najmniej zaludnionym województwem w Polsce.
Stolica województwa warmińsko-mazurskiego, czyli Olsztyn liczy ponad 170 tys. mieszkańców. Inne duże miasta to na przykład Elbląg, Ełk, Ostróda, Iława, Giżycko czy Kętrzyn.
Województwo słynie z wybitnych walorów przyrodniczych a najbardziej znanymi obszarami turystycznymi są Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, Puszcza Piska czy Mazurski Park Krajobrazowy.
Województwo wielkopolskie – stolica Poznań
Drugie największe województwo w Polsce (zaraz po mazowieckim) i 3 pod względem liczby ludności. Pokrywa obszar 29 826,51 km² i liczy 3,5 mln mieszkańców.
Największym miastem jest Poznań (530 tys. osób). Inne duże miasta to przykładowo Gniezno, Konin, Piła czy Ostrów Wielkopolski. Całe województwo jest bardzo atrakcyjne turystycznie, a lokalizacja w centralnej części Polski sprawia, że swoje siedziby ma tutaj wiele międzynarodowych firm i zakładów.
Jest to też kolebka państwa polskiego – Gniezno było pierwszą stolicą Polski, w poznańskim Ostrowie Tumskim mieścił się gród pierwszych Piastów, tam też podobno chrzest przyjął sam Mieszko I.
Ślady pierwszych Piastów można też podziwiać w Gieczu, Ostrowie Lednickim czy Gnieźnie. Inne ciekawe miejsca to na przykład Puszczykowo gdzie znajduje się muzeum podróżnicze Arkadego Fiedlera, Swarzędz i Skansen Pszczelarstwa czy
Nowy Tomyśl gdzie znajdziemy największy koszyk świata oraz Muzeum Wikliniarstwa.
Województwo zachodniopomorskie – stolica – Szczecin
Najdalej na zachód wysunięte województwo. Zajmuje obszar 22 892,48 km² co daje mu 5 miejsce jeśli chodzi o największe województwo w Polsce, ale dopiero 11 pod względem liczby ludności (1,7 mln).
Na terenie województwa zachodniopomorskiego znajdują się 2 parki narodowe: Woliński oraz częściowo Drawieński. W pierwszym z nich można podziwiać m.in. piękne wybrzeże klifowe, lasy bukowe i unikalną deltę wyspową Świny. Natomiast w Drawieńskim Parku Narodowym dominują lasy, buczyny, łęgi olszowe i olsy a także bory sosnowe. Charakterystycznym elementem są także bagna, torfowiska czy łąki.
W województwie zachodniopomorskim, poza Szczecinem (stolica) znajdują się takie miasta jak Koszalin, Świnoujście, Stargard, Kołobrzeg czy Szczecinek.
Stolice województw – najczęściej zadawane pytania
- Jak nazywa się stolica najmniejszego województwa?
Rozważając województwa i stolice województw być może chcesz poznać jakieś ciekawostki z tej dziedziny. Jedną z nich jest stolica najmniejszego województwa, jak i tego z największą powierzchnią.W pierwszym przypadku chodzi o województwo opolskie, czyli stolica najmniejszego województwa to Opole. Na drugim końcu znajdziemy Warszawę – stolice największego województw pod kątem zajmowanej powierzchni, czyli mazowieckiego.
- Ile jest województw?
Pytanie ile mamy województw nie powinno być już dla nikogo zagadką – jest ich dokładnie 16 i ten stan rzeczy utrzymuje się już od ponad 20 lat. Dokładnie 1 stycznia 1999 r. wprowadzono aktualny podział, co potwierdza powyższa lista województw. W przeszłości w Polsce obowiązywał inny podział. Zaraz po wojnie było 14 województw i 2 miasta wydzielone, w latach 1950-1956 było ich 19, w latach 1047-1975 dodano kolejne 3. Natomiast w latach 1975 – 1998 zmieniono całkowicie podział i województw było aż 49. - Które województwa mają więcej niż 1 stolicę?
Choć województw jest 16 to możemy wymienić 18 miast, które są ich stolicami. Jest tak dlatego, że województwo kujawsko-pomorskie oraz lubuskie mają po 2 stolice. W pierwszym przypadku Gorzów Wielkopolski oraz Zieloną Górę, a w drugim Bydgoszcz i Toruń.
Województwa i stolice województw – komu przyda się to zestawienie?
Naszym zdaniem każdy powinien znać podstawowe jednostki podziału administracyjnego Polski, jakimi są województwa. Podstawą powinna być umiejętność zlokalizowania na mapie oraz określenie jakie miasto jest jego stolicą.
Zestawienie województwa i stolice województw przyda się wszystkim osobom głodnym wiedzy, uczniom, osobom przygotowującym się do konkursów, quizów geograficznych czy olimpiad.