Najwyższe góry w Ameryce Północnej i Południowej
Tym razem poznamy najwyższy szczyt górski w USA, który jednocześnie jest najwyższą górą w całej Ameryce Północnej. Dodatkowo przeniesiemy się na kontynent południowoamerykański aby poznać jego najwyższy punkt.
Najwyższe szczyty w Ameryce znacznie przekraczają 6000 m n.p.m. W Ameryce Południowej są to w wielu przypadkach wulkany. Warto dodać, że najwyższy wulkan na świecie – Ojos del Salado znajduje się na granicy Argentyny oraz Chile i osiąga wysokość 6893 m n.p.m.
Nieco niższy jest najwyższy szczyt USA (Denali – 6190 m n.p.m.), który do 2015 roku nosił nazwę Mount McKinley.
- Najwyższy szczyt w Ameryce Północnej oraz USA to Denali – 6190 m n.p.m.
- Najwyższy szczyt w Ameryce Południowej to Aconcagua – 6969 m n.p.m.
Warto zwrócić tutaj uwagę na jeden dość istotny szczegół, otóż Denali oraz McKinley to ten sam szczyt. Po prostu w 215 roku zmieniono jego nazwę. W starszych publikacjach nadal może widnieć informacja, że najwyższy szczyt Ameryki Północnej to McKinley.
Najwyższe szczyt w Ameryce Północnej – Denali
W latach 1896 – 2015 szczyt nosił nazwę Mount McKinley. Znajduje się na terenie pasma górskiego Alaska w stanie Alaska na terenie Parku Narodowego Denali w USA. Góry Alaska są częścią jednego z najdłuższych łańcuchów górskich na świecie, czyli Kordylierów, które ciągną się przez cały kontynent północnoamerykański.
Denali liczy dokładnie 6190 m n.p.m. co daje mu 3 miejsce w zestawieniu Korona Ziemi. Ze względu na położenie w niedużej odległości od koła podbiegunowego na szczycie panują skrajnie niskie temperatury (do -60 °C) a szczyt przez cały rok pokryty jest śniegiem. Z jego zboczy spływa kilka lodowców a największy z nich długi na ok. 50 km to lodowiec Muldrow.
Najwyższy szczyt Ameryki Północnej charakteryzuje się jedną z największych wysokości względnych, która dochodzi tutaj do 5 500 metrów. Wysokość względna mierzona jest od podstawy ściany do wierzchołka. Przykładowo Mount Everest posiada wysokość względną około 3700 metrów.
Mount McKinley, czyli Denali dawniej – skąd zmiana nazwy?
Zacznijmy od tego skąd wzięła się pierwotna nazwa szczytu, czyli McKinley. Nadano ją w 1896 roku na cześć 25 prezydenta Stanów Zjednoczonych Williama McKinleya. Jednak już wtedy a nawet znacznie wcześniej miejscowa ludność – Indianie Atabaskowie – określali ten szczyt jako Denali, czyli tłumacząc z ich języka po prostu “wysoki”.
Już w 1975 roku odbyło się referendum, w którym zdecydowano o przywróceniu poprzedniej nazwy. Jednak sprzeciw polityków z Ohio, stanu z którego pochodził William McKinley skutecznie uniemożliwiał zmianę nazwy aż do 2015 roku.
Dopiero wówczas sekretarz Departamentu Zasobów Wewnętrznych USA (Sally Jewell) podjął decyzję, która wprowadziła w życie wolę mieszkańców Alaski, którzy opowiedzieli się za przywróceniem oryginalnej nazwy.
Najwyższy szczyt w Ameryce Południowej – Aconcagua
Aconcagua to nie tylko najwyższy szczyt Ameryki Południowej, ale także całych Andów, najwyższy punkt na całej półkuli południowej oraz zachodniej, najwyższy szczyt poza Azją i w końcu najwyższa góra obu Ameryk. Zgodnie z najnowszymi pomiarami jej wysokość to 6960,8 m n.p.m.
Leży w Andach Południowych na terenie wschodniej Argentyny, w niedużej odległości (ok. 12 km w linii prostej) od granicy z Chile. Szczyt przez cały rok pokryty jest śniegiem, a z jego zboczy spływ wiele lodowców, co najmniej 7 z nich osiąga wysokość do 3900 m n.p.m. Największym lodowcem jest Ventisquero Horcones Inferior o długości około 10 km, który spływa południową ścianą na wysokość 3600 m n.p.m.
Jednak najbardziej znanym lodowcem jest Lodowiec Polaków, którym wiedzie najpopularniejsza trasa na szczyt. Nazwa nawiązuje do polskiej wyprawy z 1934 roku, która wytyczyła nowy szlak na szczyt. Jej kierownikiem był Konstanty Narkiewicz-Jodko – podróżnik, alpinista, polarnik, doktor fizyki.
Z punktu widzenia alpinizmu zdobycie wierzchołka góry Aconcagua trasą północną jest stosunkowo proste technicznie. Prawdopodobnie jest to najwyższy szczyt na świecie, który nie wymaga profesjonalnego sprzętu takiego jak liny czy raki. Oczywiście nie oznacza to, że każdy może ją zdobyć. Ze względu na wysokość konieczna jest aklimatyzacja, a liczba ofiar tylko dowodzi, że wielu wspinaczy lekceważy ten szczyt.
Pierwsza próba zdobycia szczytu przez Europejczyków miała miejsce w 1883 roku. Wyprawa kierowana przez niemieckiego geologa Paula Güssfeldta pomimo 2 prób nie zdołała osiągnąć szczytu. Dopiero 14 lat później dokonał tego Szwajcar, Matthias Zurbriggen.
Inne góry w Ameryce Północnej i Południowej
Tak naprawdę każda każda Ameryk posiada swój ogromny łańcuch górski, który ciągnie się wzdłuż całego kontynentu. W Ameryce Północnej są to Kordyliery, a w Południowej Andy. W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że zachodnia część kontynentu amerykańskiego jest nizinna a wschodnią górzysta.
Kordyliery ciągną się przez całą Amerykę Północną, na długości ponad 8000 km i szerokości około 1200 km. Najwyższym szczytem Kordylierów jest Denali (6190 m n.p.m.).
W obrębie Kordylierów wyróżnić można takie pasma górskie jak:
- Góry Skaliste
- Góry Kaskadowe
- Góry Nadbrzeżne
- Góry Alaska
- Góry Świętego Eliasza
- Góry Wrangla
- Sierra Nevada
- Góry Santa Monica
Poza tym w północnej Alasce znajduje się Góry Brooksa, których najwyższym szczytem jest Mount Isto (2736 m n.p.m.).
Z kolei na wschodzie USA położone są drugie najbardziej znane góry Ameryki Północnej, czyli Appalachy. Ich najwyższym punktem jest Mount Mitchell o wysokości 2037 m n.p.m.
W Meksyku mamy jeszcze kilka pasm górskich o nazwie Sierra Madre. A wśród nich najwyżej wznosi wznosi wulkan Tajumulco (4220 m n.p.m.).
Jeśli chodzi o Amerykę Południową to najważniejsze są tutaj oczywiście Andy z najwyższym szczytem wznoszącym się na 6961 m n.p.m. (Aconcagua). W obrębie Andów wyróżnić można:
- Góry Domeyki
- Kordylierę Nadbrzeżną
- Kordylierę Wschodnią i Zachodnią
Poza forami w Ameryce Południowej mamy 3 duże wyżyny: Brazylijską, Patagońską oraz Gujańską.